Het begrip ontslag is niet bij wet gedefinieerd. Maar uiteraard weet iedereen die de Nederlandse taal beheerst wat het betekent. Je hoeft niet meer te komen werken, je arbeidsovereenkomst wordt beëindigd. Hoe tot een ontslag wordt gekomen, kan verschillen. De werknemer kan zelf ontslag nemen, bijvoorbeeld omdat hij/zij een nieuwe baan heeft gevonden. Maar de werkgever kan ook ontslag geven, al dan niet aan een (grote) groep werknemers tegelijk. Wettelijk gezien zijn er vier manieren van ontslag.
1) Ontslag met wederzijds goedvinden
Wanneer zowel de werkgever als de werknemer bereidt is de arbeidsovereenkomst te beeindigen, dan spreken we van ontslag met wederzijds goedvinden. Er is ook ooit een moment geweest waarop beide partijen het eens waren om een arbeidsovereenkomst aan te gaan, dan is het natuurlijk niet ondenkbaar dat de omgekeerde situatie plaats vindt. Een voorwaarde van het ontslag met wederzijds goedvinden is dat zowel de werkgever als de werknemer het ontslag wil, en dit ook aan elkaar laten weten. Eventueel wordt hiervoor gebruik gemaakt van een vaststellingsovereenkomst of beëindigingsovereenkomst.
2) Ontslag van rechtswege
In een arbeidsovereenkomst kan worden vastgelegd dat deze voor een bepaalde tijd geldt. Er is dan een datum afgesproken waarop de arbeidsovereenkomst afloopt. Wanneer die datum zich aandoet, is er sprake van een ontslag van rechtswege.
Er is ook sprake van een ontslag van rechtswege wanneer de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd op basis van een ontbindende voorwaarde.
3) Ontslag door opzegging
Wanneer ofwel de werkgever, ofwel de werknemer de arbeidsovereenkomst wil beëindigen, is er sprake van een ontslag door opzegging. Hierbij dient de opzegtermijn te worden gerespecteerd, tenzij het tijdens de proefperiode is dan wel een ontslag op staande voet. Voor de werkgever geldt dat hij toestemming moet hebben van het UWV Werkbedrijf voordat hij over kan gaan tot ontslag.
4) Ontslag via de Kantonrechter
Op verzoek van de werkgever of van de werknemer kan de Kantonrechter de arbeidsovereenkomst beëindigen. Er is dan sprake van een ontslag via de kantonrechter. De Kantonrechter bepaalt de datum waarop het ontslag ingaat en daarbij is geen sprake meer van een opzegtermijn. Eventueel kan de Kantonrechter ook een ontslagvergoeding bepalen die de werkgever aan de werknemer moet betalen.